با سلام واحترام

    پیرو درخواست دبیرخانه راهبری شیمی کشوری مبنی بر طراحی پرسش های تصویری نو و خلاق از کتاب شیمی 3 و آزمایشگاه ، همکاران محترم می توانند سؤالات طراحی شده (حداکثر5 سؤال)خود را با رعایت نکات زیر حداکثر تا تاریخ93/11/10 به گروه شیمی استان ارسال نمایند.

* شایان ذکر است که طبق توافق به عمل آمده با اداره کل آموزش وپرورش استان سمنان به نفر برتر استان لوح تقدیر اهداء می گردد.

چگونگی طراحی سؤال در ادامه مطلب

1-   پرسش ها باید نو و همراه با خلاقیت بوده و فقط از تصاویر کتاب شیمی 3 و آزمایشگاه بر اساس محتوا و اهداف آموزشی باشد.

2-   پرسش ها  با قلم BNazanin12 تایپ شده و در فایل Word تنظیم و تا تاریخ مذکور به گروه استان ارسال شود.

3-    نام شهرستان/منطقه و مشخصات طراح سؤال بر روی پرسش ها نوشته شود.

اسم جامد و مشتق 

اسم جامد از کلمه ی دیگری گرفته نشده است.

این اسم ها جامد هستند: قلم، سحاب (ابر)، جَبَل (کوه)، بَحر ( دریا)

اسم مشتق از کلمه ی دیگری گرفته شده است.

 این اسم ها مشتق هستند.  ( عالِم، معلوم، عَلیم، علّامه، أعلَم، معلِّم، متعلِّم.)

اسم های بالا از فعل «عَلِمَ» مشتق شده اند.

عَیِّن الأسماءَ المشتقّة: ( اسم  های مشتق را معلوم کن)

نَهْر، شَمْس، قَمَر، مخلوق، ناس، دینار، حاکم، رَجُل، فِضَّة، تُفّاح، غُراب، معبود

اسم مشتق هفت نوع است :

 1- اسم فاعل    2 - اسم مفعول   3- اسم مکان     4- اسم زمان     

5-  اسم مبالغه    6- اسم تفضیل        7- صفت مشبّهه.

اسم فاعل

اسم فاعل در فعل های ثُلاثی مجرّد بر وزن فاعل و اسم مفعول بر وزن  مفعول می آید.

اسم فاعل «انجام دهنده کار» معنی می دهد و اسم مفعول بر عکس است یعنی کار بر آن انجام می شود.

به نحوه ساخته شدنِ اسم فاعل از چند فعل ثلاثی مجرد دقّت کنید:

کَتَبَ             ک ا تِ ب   کاتِب

نَصَرَ              ن ا صِ ر   ناصِر

حَکَمَ              ح ا کِ م    حاکِم

صَنَعَ             ص ا نِ ع   صانِع

 عَیِّن اسم  الفاعل: (اسم فاعل را معلوم کن:)

الف: ظَلَمَ       (ظَلام- أظلَم- ظالم)

ب: عَلِمَ           (عامِل- عالِم- أعلم)

ج: رَحِمَ           (راحِم- رحیم- أرحَم)

اسم مفعول

به نحوه ساخته شدن اسم مفعول از چند فعل ثلاثی مجرد دقّت کنید:

فَتَحَ                      مَ ف ت و ح              مَفتوح

حَمِدَ                      مَ ح م و د               مَحمود

عَبَدَ                      مَ ع ب و د               مَعبود

ضَرَبَ                     مَ ض ر و ب             مَضروب

عَیِّن اسم المفعول : (اسم مفعول را معلوم کن.)

الف: سَمِعَ        (مسموع- سامع- سمیع)

ب: غَفَرَ            (غفور- مغفور- مغفرة)

ج: شَکَرَ          (شاکِر- شکور- مشکور)

: آیا ساختن اسم فاعل و اسم مفعول در ثلاثی مزید فرق می کند؟

    :    بله فرق می کند. اسم فاعل در فعلهای ثلاثی مزید از فعل مضارع ساخته می شود.

حرفِ مضارعه (یـ ) را بر می داریم  و به  جای آن ( مُـ ) می آوریم.  سپس یک حرف مانده به آخر، کسره می گیرد. مثال:

یُعلِّمُ = مُعلِّم        یُصلِحُ =مُصلِح              یُجاهِدُ   =   مُجاهِد            یَنتَظِرُ= مُنتَظِر

اسم مفعول در فعلهای ثلاثی مزید به همان روشِ اسم فاعل ساخته می شود ولی یک حرف مانده به آخر، فتحه می گیرد. مثال:

یَنتَظِرُ =مُنتظَر        یُقَلِّدُ  =مُقَلَّد        یُرْسِلُ   =   مُرْسَل             یَعتَمِدُ    =   مُعتَمَد

1- عَیِّن اسم الفاعل:

مُستَخرَج- مَملوء- مُستضعَف- مُتَفَضِّل- مَشهود- مُغتَصَب- مُکَبِّر- مُجاهِد- مُصاحَب- مَصنوع- مُقاتِل-

2- عَیِّن اسم المفعول:

شاهِد- مُستَسلِم- مُبَشَّر- مُعتَمِد- مُشاهَد- مُرسَل- مُنذِر- مُعرِض- مُستَخرَج- مُشترِک- مُعتَرِض-

3- عَیِّن الترجمةَ الصَّحیحةَ:

1- مَخلوق:       آفریننده- آفریده شده

2- رازِق:     روزی دهنده- روزی خوار

3- مَحمود:         ستاینده- ستوده شده

4- مُعتَمَد:        اعتماد کننده- مورد اعتماد

5- مُنتَظَر:         انتظار کشنده- مورد انتظار

6- مُبَشِّر:         مژده دهنده- مژده داده شده

7- مُرسَل:           فرستنده- فرستاده

8- مَستور:        پوشاننده- پوشیده شده

9- کاتِب:             نویسنده- نوشته

10- مقصود:         قصد کننده- قصد شده

------------------------------                      ----------------------------   

اسم مکان و زمان بر وزن مَفعَل یا مَفعِل ( بر یکی از این دو وزن ) می آیند.

و همان طور که از نامشان پیداست بر زمان و مکان دلالت می کنند.

به نحوه ساختن اسم مکان و زمان دقّت کنید:

کَتَبَ        =       مَکْتَب : مکان یا زمان نوشتن

سَجَدَ        =      مَسْجِد : مکان یا زمان سجده

عَبَدَ         =         مَعْبَد : مکان یا زمان عبادت

نَزَلَ          =          مَنْزِل : مکان یا زمان نازل شدن

غَرُبَ        =           مَغْرِب : مکان یا زمان غروب

لَعِبَ         =           مَلْعَب : مکان یا زمان بازی

: عَیِّن اسمَ المکانِ و الزمان: (4 اسم)

محمّد- مَجلِس- مملوء- مُصافحة- مُستَسلِم- مُحرِق- مَدخَل- مَطبَخ- مکتوب- مَدّاح- مقصود- مؤمن- مَشرِق- مقلِّد

صفت مشبّهه

می توان گفت صفت مشبهه همان صفت ساده در فارسی است. مثال:

جَمیل: زیبا        قَبیح: زشت             خَشِن: زبر        عَطْشان: تشنه

صَعْب: سخت     کَسِل: تنبل              شریف: شریف   عَذْب: گوارا

وزن های مشهور صفت مشبّهه عبارتند از:

فَعیل: شریف           فَعِل: خَشِن             فَعْل: سَهْل     فَعْلان: عَطْشان

 صفت مشبّهه را در میان کلمات زیر پیدا کنید.

جمیل- ضاحک - مَشهَد- صَعْب- قَمیص- مغفرة- مَنزِل- استقبال- اِبنة- تَعِب- یَوْم- جَوْعان- بزّاز- حیاة- ثَلاثة- خَشِن- فَعیل- فَعِل- فَعْلان- فَعْل

اسم مبالغه

اسم مبالغه دو وزن مشهور دارد، که عبارتند از: فَعّال  / فَعّالة

اسم مبالغه بر بسیاریِ صفت دلالت دارد.

مثلاً: صبّار: یعنی کسی که خیلی صبر می کند.              علّامة: کسی که خیلی می داند.

به نحوه ساختنِ اسم مبالغه توجّه  کنید:

عَلِمَ         عـ لـ م             عـَ لّـ ا مـ ة        عَلّامة

غَفَرَ         غـ فـ ر                غـَ فّـ ا ر           غَفّار

أمَرَ          أ مـ ر                  أمّـ ا ر ة           أمّارة

صَبَرَ         صـ بـ ر                صَـ بّـ ا ر           صَبّار

تمرین: عَیِّن اسمَ المبالغة: مُکَبِّر- کَذّاب- مُتَحَمِّل- ذَهاب

---------------------              --------------------

اسم تفضیل

اسم تفضیل : معادلِ صفت برتر و برترین در فارسی است. به عبارت دیگر صفت هایی که دارای «تر» و «ترین» هستند معادل اسم تفضیل هستند.

اسم تفضیل  بر وزن أفعل است و برای مؤنّث گاهی بر وزن فُعلَی می آید.

به نحوه ساختن اسم تفضیل توجّه  کنید:

حَسُنَ   =          أحْسَن / حُسْنَی

کَبُرَ      =            أکْبَر / کُبْرَی

صَغُرَ    =            أصْغَر / صُغرَی

به ترجمه اسم تفضیل نیز دقّت کنید:

کَبیر: بزرگ        أکبَر، کُبرَی:     بزرگ تر، بزرگ ترین

صَغیر:کوچک        أصغَر، صُغرَی:  کوچک تر،کوچک ترین

تمرین: عَیِّن الترجمةَ الصحیحة:

الف: فریدٌ أحسَنُ الطُّلّابِ.

1- فرید بهترین دانش آموزان است.                   2- فرید از دانش آموزان خوب است.

ب: فاطمةُ أصغَرُ مِن حبیبة

1- فاطمه کوچک تر از حبیبه است.                    2- فاطمه کوچک است یا حبیبه؟

:              فاطمةُ الکبری:     فاطمه بزرگ تر/ القریةُ السُّفلَی: روستای پایین تر

نکته 1:

در ترجمه اسم های مبالغه از لفظ «بسیار» استفاده می کنیم.

(صَبّار: بسیار بردبار     غَفّار: بسیار آمرزنده)

نکته 2:

 گاهی اسم تفضیل ( بدون ال) شبیه فعل ماضی باب إفعال می شود. در چنین موردی باید به معنی جمله دقّت کنیم.

صادقٌ أحسَنُ التلامیذ:   صادق  بهترین دانش آموزان است.

صادقٌ أحسَنَ بِأصدِقائِهِ: صادق به دوستانش  نیکی کرد.

نکته 3:

 اسم تفضیل، دو معنی «تر» و « ترین» دارد. امّا اگر بعد از آن «مِن» بیاید، به صورت «تر» ترجمه می شود.

البحرُ أکبرُ مِنَ النَّهر: دریا بزرگ تر از رودخانه است.

اگر بعد از اسم تفضیل حرف « مِن» نیاید، معمولاً به صورت «ترین» ترجمه می شود.

أحسنُ طالبٍ: بهترین دانش آموز.

آزمون های چند گزینه ای

آزمون چند گزینه ای شامل تعدادی سئوال است که هر یک از آنها از یک قسمت اصلی و تعدادی گزینه (پاسخ) تشکیل می شود و آزمون شونده از میان گزینه های پیشنهادی گزینه صحیح (پاسخ سئوال) را انتخاب می کند.

قسمتهای مختلف سئوال چند گزینه ای

هر سئوال چند گزینه ای شامل قسمتهای اصلی زیر است :

1-قسمت اصلی یا تنه سئوال : این بخش سئوال متن اصلی سئوال را تشکیل می دهد و در برگیرنده مسئله یا موضوعی است که سئوال باید آن را اندازه گیری کند.

2-گزینه درست یا پاسخ سئوال : یکی از گزینه های پیشنهادی پاسخ درست سئوال است که آزمون شونده باید آن را برگزیند . به این گزینه گزینه کلید گفته می شود.

3- گزینه انحرافی : به غیر از گزینه درست سئوال ، تعدادی گزینه دیگر نیز برای هر سئوال تهیه می شود که به آن گزینه های انحرافی می گویند . نقش گزینه های انحرافی منحرف کردن آزمون شوندگانی است که پاسخ درست سئوال را نمی دانند.

متن اصلی یا تنه سئوال را یک جمله استفهامی یا یک جمله ناتمام تشکیل می دهد و گزینه پیشنهادی جواب جمله استفهامی یا تکمیل کننده جمله ناقص هستند.

تعداد گزینه های سئوالهای چند گزینه ای ( گزینه درست و گزینه انحرافی ) از 2 تا 5 متغیر است از لحاظ نظری هرچه تعداد گزینه ها بیشتر باشد امکان حدس زدن کمتر است اما به سبب اینکه پیدا کردن بیش از سه پاسخ انحرافی کار دشواری است آزمونهای چهارگزینه ای که در آنها امکان حدس زدن جواب درست یک در چهار است شهرت بیشتری کسب کرده اند.

متخصصان آزمون سازی پیشنهاد می کنند که آزمون ساز تازه کار بهتر است کوشش کند تا متن سئوالهای خود را در قالب جمله های استفهامی طرح کند زیرا به این شکل هدف سئوال به طور آشکارتری بیان می شود اما چنانچه طرح سئوال در قالب جمله استفهامی خیلی طولانی تر از طرح آن به صورت عبارت نا تمام باشد بهتر است از همان شکل جمله ناتمام استفاده کرد اما باید سعی نمود که تمام گزینه های پیشنهادی تکمیل کننده جمله ناتمام باشند .

انواع سئوالهای چند گزینه ای:

سئوالهای چندگزینه ای دارای انواع مختلفی هستند ما در اینجا تعدادی از معروفترین آنها را معرفی می کنیم:

الف- نوع تنها گزینه درست: این سئوال ساده ترین نوع سئوالهای چند گزینه ای است در این نوع سئوال تنها یکی از گزینه ها درست است و بقیه گزینه ها کاملاً غلط هستند.

ب- نوع بهترین گزینه :در این نوع سئوال همه گزینه ها درست هستند اما یکی از آنها از همه درست تر یا بهتر است

ج- نوع منفی :در این نوع سئوال تنه سئوال به صورت منفی بیان می شود و همه گزینه ها بجز یکی از انها درست هستند مانند نمونه زیر :

کدام یک از عبارتهای زیر درباره ویروس درست نیست ؟

الف :ویروسها تنها در حیوانها و گیاهها زندگی میکنند

ب : ویروسها تولید مثل می کنند

ج : ویروسها از سلولهای زنده خیلی بزرگ تشکیل می شوند

د : ویروسها می توانند سبب بیماری بشوند

یکی از مشکلات تهیه سئوالهای چند گزینه ای این است که بعضی اوقات تهیه تعدادی گزینه انحرافی غلط که به ظاهر درست جلو کنند بسیار دشوار است . در این گونه مواقع ، چنانچه تهیه گزینه های درست آسانتر باشد می توان از نوع سئوالهای منفی که در آن همه گزینه ها بجز یکی از انها درست است استفاده کرد مانند بالا.

قواعد تهیه سوالهای چند گزینه ای:

1-هر سوال باید یک موضوع مهم یا یک هدف آموزشی را اندازه بگیرد.

2-بیشتر از یک مسئله یا یک مطلب در هر سوال قرار ندهید.

3- سوالها را کاملا روشن و واضح بنویسید و از عبارات و کلمات قابل فهم آزمون شوندگان استفاده کنید.

4-از تکرار مطالب در گزینه ها خودداری کنید.

5-مطالب اصلی سوال را بطور کامل در تنه سوال بنویسید.

6-همه گزینه های یک سوال باید متجانس و مربوط به یک موضوع واحدی باشند.

7-سوال را طوری بنویسید که که پاسخ درست تنها پاسخ درست و یا قطعا درست ترین پاسخ باشد.

8-رای اندازه گیری فرایند های پیچیده ذهنی از موقعیتهای تازه استفاده کنید که بامثالهای کتاب یا مثال های بکار رفته در کلاس متفاوت باشند.

9-گزینه های انحرافی را طوری بنویسید که توجه آزمون شوندگان بی اطلاع از موضوع را به خود جلب کنند.

10-گزینه های هر سوال را طوری بنویسید که از نظر دستوری و جمله بندی به نحو درست مکمل متن سوال باشند.

11-از به کار بردن اشاره های دستوری نامربوط و غیره خودداری کنید. اشاراتی از قبیل زمان افعال، مفرد و جمع بودن آنها را در سوال ها نباید بکار برد، آنگونه که آزمون شونده با توجه به این اشارات گزینه درست را انتخاب کند.

12-در سوالات منفی کلمات منفی را برجسته جلوه دهید یا زیر آن خط بکشید تا به آزمون شونده کمک کند متوجه منفی بودن سوال باشد.

13-از نوشتن سوالهایی که متن آنها منفی و گزینه ها هم منفی هستند ، یعنی منفی مضاعف ، احتراز کنید زیرا خواندن آنها آزمون شونده را گیج می کند.

14-تا حد امکان از به کار بردن عبارتهایی مانند"همه آنچه در بالا گفته شد" ، "تمامی موارد فوق" ، " هر سه مورد" و غیره در گزینه ها خودداری کنید.

15-سوالها را مستقل از یکدیگر بنویسید.

16-از طرح سوالهای گمراه کننده بپرهیزید زیرا اغلب آزمون شوندگان مطلع تر که اطلاعات وسیع تری دارند به وسیله این گونه سوالها گمراه می شوند.

17-طول گزینه درست را در سوالهای مختلف تغییر دهید.

18- محل گزینه درست را در در میان گزینه های انحرافی به طور تصادفی انتخاب کنید.

19-در سوالهایی که تنه آنها جمله ناتمام است ، جای خالی را در قسمت آخر جمله قرار دهید.

برگرفته از : واحد آموزش بهورزی مرکز بهداشت استان خراسان رضوی

آموزش املا همراه با شیوه های نوین

ادامه مطلب...

دائره دالمعارف آزمایشگاهی

همکاران محترم به دامه مطلب توجه کنید

دائره المعارف آزمایشگاهی

کتاب حاضر در واقع دایره المعارفی است تمام رنگی از تمام ابزار, مواد و دستگاه های آزمایشگاهی مورد استفاده در آزمایشگاه های تشخیص طبی, زیست شناسی, شیمی و حتی فیزیک که تک تک توسط تیم بی بوکس دات آی آر جمع آوری و بصورت یک فایل منسجم منتشر شده است.

این مجموعه ی ارزشمند میتواند مورد استفاده ی تمام رشته های مرتبط با آزمایشگاه قرار گیرد من جمله, رشته های گروه زیست شناسی مثل: ژنتیک, بیوشیمی, سلولی مولکولی, میکروبیولوژی, زیست فناوری یا بیوتکنولوژی, فیزیولوژی جانوری و گیاهی و ... , رشته های گروه شیمی مثل: شیمی آلی, شیمی تجزیه, شیمی دارویی, شیمی معدنی و ... و رشته های گروه های فیزیک.

جهت سهولت کار شما عزیزان, علاوه بر قرار دادن دایره المعارف وسایل آزمایشگاهی بصورت یک فایل یکپارچه 32 مگابایتی برای دانلود در پایین صفحه, در این قسمت به اختصار تمام وسایل آزمایشگاه را بررسی مینماییم تا بتوانید به سرعت نگاهی گذرا به تمام وسایل آزمایشگاه و کارگاهی بیندازید و با آن ها آشنا شوید و در صورت نیاز داشتن اطلاعات اضافی و تکمیلی به همراه عکس فایل ضمیمه را دانلود نمایید.

دانلود